Denbora, memoria eta poesiarekin obsesionatuta, Terence Daviesek gai horiek aztertzen jarraitzen du atzo Donostian aurkeztu duen Benediction filmean, non Siegfried Sassoon (1886-1967) poeta britainiarraren bizitza eta tormentuak aztertzen dituen.

Lehen Mundu Gerrako borrokalari ohia, Sassoon belizista izatetik antibelizista izatera pasatu zen, gero katolizismoa besarkatu zuen, gizonekin harremanak izatetik emakume batekin ezkontzera, salbazio motaren bat aurkitzeko etengabeko bilaketan, Daviesek filmean erakusten duenez.

Erredentzioa aurkitzen ez duen gizona da, erredentzioa zure baitan bakarrik aurki dezakezulako; barruan aurkitzen ez baduzu, ez duzu aurkituko ez artearen bidez, ez erlijioaren bidez, ez beste pertsona batzuen bidez”, adierazi du prentsaurreko telematikoan.

Siegfried Sassoon gerrako heroi bat izan zen, bere ausardiagatik kondekoratua, baina, itzultzean, gobernu britainiarra gogor kritikatu zuen gerra zentzugabe hura luzatzeagatik, eta bere poesia frontean izandako esperientzietan inspiratu zen.

Gaur egun estres postraumatiko deitzen dioguna pairatu zuen Sassoonek Europako lubakien izugarrikerietatik itzultzean eta horren ondorioz denbora batez hainbat gizonekin harremanak izan zituen bere homosexualitatea onartu nahian, baina porrot egin zuen eta ezkontza eta bilaketa erlijiosoa aukeratu zituen.

Aurreko filma Emily Dickinson (Pasio baten istorioa, 2006) poeta handiari eskaini zion Daviesek, eta gaur gogoratu duenez, nerabe zela hozitu zitzaion poesiarekiko maitasuna telebistan Alec Guinness T.S. Eliot-en ´Lau laukoteak’ errezitatzen entzuten zituela.

Sassoonen olerkiak geroago deskubritu zituen, arte dramatikoko eskolan, non hari buruzko lan bat egin behar izan baitzuen, baina orain bere jardueran sakondu du, bere filmerako ikertuz.

The Deep Blue Sea (2011) edo Sunset Song (2015) filmen zuzendariak − biak Donostiako Zinemaldian aurkeztuak− denbora darama bere filmetan pertsonaia homosexualak erretratatzen, baina ez da inoiz “gay eszena” deitu duenaren parte izan.

“70eko hamarkadan ez zitzaidan inguru horretan zegoen nartzisismoa gustatzen”, esan du. “Ez nuen gimnasioan gihartutako kamisetarik gabeko gizonak erakusteko topikoan erori nahi, oso aspergarria iruditzen zait, mundu hori zein izugarria eta gaiztoa izan daitekeen erakutsi nahi nuen, baina baita dibertigarria ere”.

Daviesek azpimarratu du Sassoon klase sozial pribilegiatu bateko kidea zela eta horregatik harreman homosexualak izan zitzakeela gaitzetsia izan gabe. “Langile bat bazinen kartzelan sartzen zintuzten. Homosexualitatea delitua izan da Ingalaterran 1967ra arte”, gogorarazi du.

Bestalde, Jack Lowden aktoreak Terence Daviesen eta bereziki The Deep Blue Sea filmaren miresletzat agertu du bere burua. “Film perfektu batetik hurbilen dagoena da”, adierazi du Benediction-eko ordezkari presentzialak.

Sassooni buruz bere ausardia eta zintzotasuna azpimarratu ditu, eta “gerraren hondamendia eta jendearen bizitzak nola txikitzen dituen” salatzen duten filmak egitearen garrantzia azpimarratu du.

Daviesek muntaia oso pertsonala osatu du, denboran jauziak eginez (“niretzat denbora emozionala da”, azaldu du) eta gerraren artxiboko irudi zatiekin, zintaren mezu antibelizista indartzen dutenak.

Aipatzekoak dira, baita ere, etxearen marka diren elkarrizketa burutsu eta garratzak. “Garrantzitsua zen niretzat pertsonaia bakoitzak bere ahotsa izatea, eta, bestalde, familia hezi eta distiratsu horren mailan egotea, hizkuntza bera izaki aberatsek eta txiroek ez dute berdin hitz egiten”, esan du Daviesek.

Liverpooleko zinemagile beteranoak britainiar umore punttu batekin amaitu nahi izan du prentsaurrekoa: “Britainiarrak oso dibertigarriak dira, bereziki Ingalaterrako iparraldean, gure buruaz barre egiteko eta zeinen herrialde barregarria garen ikusteko gaitasun handia dugu”.

Sergio Basurko