SGAE Fundazioak eta Donostia Zinemaldiak Dunia Ayaso 2025 Sarirako hautagaiak diren sei filmak iragarri dituzte. Aitorpen honek genero-begirada hobekien islatzen duen azken urteko film luzeari hauspo eman nahi dio. Honako seiak dira finalistak: José Alayónen La lucha / Dance of the Living, Belén Funesen Los Tortuga / The Exiles, Cesc Gayren Mi amiga Eva / My Friend Eva, Alberto Moraisen La terra negra / The Black Land, Carla Simónen Romería eta Helena Tabernaren Nosotros / The Story of Us. Sariaren gaineko erabakia datorren ostiralean jakinaraziko da, irailaren 26an, 17:00etan, Kursaaleko prentsa klubean.
Lehian diren sei filmetatik SGAE Fundazioaren lankidetzarekin bost aukeratu ditu Zinemaldiak Made in Spain deritzon sail ez lehiakorrerako; José Alayónen La lucha, berriz, New Directors sailean programatuta dago eta Kutxabank-New Directors eta Gazteriaren Sariak ere eskura ditzake.
Sariaren bederatzigarren edizioa da aurtengoa, eta 2014an zendutako Dunia Ayaso zinemagile kanariarra (iksupegi feministaduneko zinearen ikur izan zen) omentzeko antolatuta dago. 5.000 euroko saria dakar.
Sari honekin, SGAE Fundazioak eta Zinemaldiak genero-ikuspegia eta balio zinematografikoa hobekien uztartzen dituen film luze berri baten zuzendaria aintzatesten dute. Historian protagonista-papera duten emakumeak edo gizartean hauen egoera erretratatzen duten pertsonaia femeninoak aldarrikatu nahi dira; emakumeen errealitatea, aukerak eta memoria historikoa hain maiz faltsutzen dituzten estereotipoak gainditzea da helburua.
Iazko irabazle Celia Rico Clavellino (Los pequeños amores) epaimahaiko buru izango da, eta berau osatuko dute Laura Hojman zinegile eta ekoizleak (Un hombre libre, Made in Spain) zein Paz Piñar Llamas programatzaile eta kritikariak.
Aurreko edizioetan honako emakumeak suertatu dira irabazle: Carla Simón (Verano 1993, 2017), Arantxa Echevarria (Carmen y Lola , 2018), Belén Funes (La hija de un ladrón, 2019), Pilar Palomero (Las niñas, 2020), Ainhoa Rodríguez (Destello Bravío, 2021), Rocío Mesa (Secaderos, 2022), Elena Martín Gimeno (Creatura, 2023) eta aipatutako Celia Rico (Los pequeños amores, 2024).
Dunia Ayaso gidoigile eta zuzendari kanariarrak (Las Palmas, 1961 – Santa Cruz Tenerifekoa, 2014) erabateko arrakasta zinematografikoak lortu zituen, besteak beste, Perdona bonita pero Lucas me quería a mí, Descongélate edo La isla interior. Félix Sabroso lagun banaezinarekin batera ekin zion lanbideari. Telebistarako ikusle guztietarako makina bat telesail idatzi zituzten elkarrekin, tartean Mujeres edo Quitate tú para ponerme yo. Bien azken proiektu amankomuna El tiempo de los monstruos film luzea izan zen, gerora Félix Sabrosok berak bakarka zuzenduko zuen lana. Ayasok antzerkian ere jorratu zuen ibilbidea, Lifting, La gran depresión edo Las histéricas somos lo máximo bezalako antzezlanekin.
SGAEko bazkide, bere ibilbide profesional oparoan jasotako sarien artean aipatzekoa da Alberto San Juanek eta Geraldine Chaplinek protagonizatu zuten La isla interior filmagatik irabazitako Navaja de Buñuel delakoa, 2009an, Televisión Españolak (TVE) urteko film onenari emandako hura.
New Directors
Fuerteventura uharte idorrean, Miguel eta Mariana aita-alabak aurrera jarraitzen saiatzen ari dira Miguelen emaztea hil eta familia noraezean geratu ondoren. Kanariar borroka da haien babesleku, munduan haien lekua topatzeko modua. Baina Miguelen gorputza huts egiten hasten denean, amorruak arauak desafiatzera bultzatuko du Mariana. Txapelketako finala gertu dutela, aita-alabek elkar berriz topatzeko bidea aurkitu beharko dute berandu izan baino lehen.
Made in Spain
Maríak bere herria utzi zuen duela hainbat urte; orain ordea, bere anaia Ángelekin lan egiten du familia-negozio batean, herriko errota industrialean. Kanporatua, metodikoki egiten du lan emakumeak bizirik irauteko, eta Ángelen lagunek pozik begiratzen diote Maríaren itzulerari, haren bizi-porrotarekin pozik. Ángelek Miquel kontratatuko du; Miquelek eta Maríak elkar miresten dute. Atzerritarraren presentziak beldurra sortzen du, Miquel kartzelan egon delako eta, gainera, zerbait mistikoa duelako, besteengan eragin izanik.
Delia eta Anabel ama-alabek oso modu desberdinean egin behar diote aurre Deliaren senar eta Anabelen aitaren heriotzari. Jaéngo olibondo-zelaien eta Bartzelonako kaleen artean, bi emakumeek euren etorkizunaren ziurgabetasunari aurre egin beharko diote, maitasunaren eta minaren, samurtasunaren eta gogortasunaren artean direnak eta ez direnak eginez.
Eva 50 urte betetzear dago, hogei urte baino gehiago daramatza ezkonduta eta bi seme-alaba nerabe ditu. Erroman egindako negozio-bidaia batean, ohartuko da berriz maitemindu nahi duela "berandu" izan baino lehen. Bartzelonan berriro, Evak bizitza berri bat hasiko du, ezkongabea eta sedukzioaren eta erromantzearen jolasera irekia. Urtebetean zehar, sentimendu baten bila bere mundua hautsi duen emakume honi jarraituko diogu. Ezinezko ataza, baina agian halabeharrak erreskatatuko gaitu.
Amodio-istorio bat berritzen da Nosotrosen, amaieratik hasita. Ángela eta Antonio, beste asko bezala, maitemindu, ilusioz bizi, haurrak izan, amore ez emateko ahaleginak egin eta hainbat aldiz erori ziren. Maitasuna amaitzean, galderak sortzen dira: Non okertu zitzaigun dena? Nola amaitu dugu horrela? Harremanaren argi eta itzaletan zeharreko bidaia batean, Ángela eta Antonio denboraren iragatearen, desiraren interferentzien eta maitasunaren idealizazioaren aurka borrokatzen dira.
Marina (18), txiki-txikitatik adoptatua, Vigora doa lehenengoz bere aita biologikoaren familiarekin elkartzeko. Bere etorrerak lurperatuta zegoen iragan bat ekarriko du bueltan. Amaren egunerokoak gidatua eta lehengusu berriarekin lotura berezia ezarri ondoren, Marinak familiako zauriak ezagutuko ditu eta, azkenean, apenas gogoratzen dituen gurasoen oroimen zatikatua berpiztu ahalko du.