Daniel Hernándezek, dokumen­talista gisa eskarmentu handia duenak, bere fikziozko lehen fil­ma aurkeztu du Zinemaldian, Chicos normales, alegia. Para­doxa dirudien arren, oraingoan fikzioa hautatu du Jamaa Mez­wak-en errealitatea islatzeko do­kumentala bera baino apropo­sagoa zela iruditu zaiolako. Ja­maa Mezwak Tetuango auzo txiro bat da. Bertan jaio edo bizi izan ziren Martxoaren 11ko atentatuetan parte hartu zuten isla­mistetatik bost.“Dokumentalak askatasun handia ematen du, baina kultura islamiarrari buruz ezer gutxi dakigu guk, eta, gai­nera, aurreiritziz beteta gaude. Dokumentala egin izan bagenu, galderen bidez erantzunak bal­dintzatzeko arriskua zegoen. Bertakoen bizitzetan oinarritu­tako fikzio bat eraikiz gero, aldiz, errealitatetik gertuago egongo ginela pentsatu genuen”, arra­zoitu zuen Hernándezek.

Filmaren zuzendariaren hi­tzetan, Jamaa Mezwak hainbat komunikabidek “kriminalizatu­tako”auzoa da.“Azken urteotan –esan du–, kazetari asko joan di­ra hara, betiere Poliziaren esku­tik; lau irudi hartu dituzte eta ge­ro auzoa islamistarik muturre­nekoek kontrolatzen dutela bolo-bolo zabaldu dute. Gu, berriz, ia urtebetez kamararik gabe joaten ibili gara. Auzokoekin hitz egin dugu eta egoera ulertzen saiatu gara. Beraien bizitzetatik hainbat zati aukeratu eta horie­kin fikziozko gidoi bat osatu du­gu”.

Protagonista na­gusiak auzoko hiru pertsona dira, neska bat, Rabia, eta bi mu­til, El-Kadher eta You­seff. Rabiak, beste emakumeekin bate­ra, jantziak egiteko kooperatiba bat osatu du. El-Khader, berriz, antzerkilaria da; ez du lanik eta dudatan dago, ea Europara jauzi egingo duen. Youseff, azkenik, trapitxeotik bizi da. Horretaz aparte, anaiaren bila dabil. Izan ere, aspaldi alde egin zuen eta ez dakite itsasoan edo gerra san­tuan hil den.

Aktoreek beren burua inter­pretatzen dute, are gehiago, izen errealari ere eutsi diote. Sines­garritasuna erabatekoa izan dadin, elkarrizketak, betiere ara­bieraz, beraiek asmatu dituzte.

Auzokoek, proiektuaren non­dik norakoa zehatz-mehatz eza­gutu gabe ere, lehen unetik be­retik lagundu zietela nabarmen­du du Hernandezek. Hala ere, filmaketa oso gogorra izan zela eta amore ematekotan egon zi­rela ere aitortu du.

Merezi ote? “Filmean ikus­ten dena guztiz egia da”, eran­tzun du Mohammed Saadou­nek, filmeko aktoreetako batek. “Auzoan arazo latzak ditugu. Askok alde egiten dute eta ho-rietatik batzuek bukatzen dute Martxoaren 11ko haien moduan. Baina hori ez da auzoan sor­tzen, hori Europan diharduten talde kriminalek antolatzen du­te”, gehitu du.

Saadoun ez da egunotan Ja­maa Mezwaketik Donostiara eto­rri den bakarra. Bada, hala ere, etortzerik izan ez duen aktoreetako bat,Rabia.“Azken momen­tuan, bere familiak ez dio etor­tzen utzi; zaila da Marokon ema­kume izatea”, nabarmendu du Hernándezek.
M.A.