Zerk ematen digu indarra aurrera jarraitu ahal izateko? Nondik ateratzen dute kemena halako egoera larrian bizi diren gizakumeek? Hauek dira Alexander Nanau zuzendariak Toto filmarekin azaleratu nahi dituen kezka nagusiak. Bukaresteko ghettoan aurkitu zituen Nanauk Toto , hamar urteko haurra eta bere arrebak, hamazazpi urteko Ana eta hamalauko Andreea. Ama espetxean dagoen bitartean, Totok dantzatzen, irakurtzen eta idazten ikasiko du. Arrebak, bitartean, umeen inozentzia aspaldi ahaztu zuen mundu batean, familia batuta mantentzen eusten saiatzen dira.

Zuzendari Berrien sailean lehiatzen den lan hau dokumental bezala aurkeztu izan da, baina genero horren ohiko eredua ez du jarraitzen. “Ez nuen dokumental klasikoa egin nahi”, azaltzen du Nanauk. “Nik ez ditut galderarik egiten, ezta iruzkinak ere, historia den bezala islatu nahi izan dut, ezer sartu gabe”.

Errumaniarren Komunitateei buruzko ikerketa gisa gaia planteatu ziotenean, baietz esan zuen Nanauk, eta bere ibilbideak Budapesteko auzo pobreetara eraman zuen.

Hiru urte eta erdi egon da pelikula egiten, baina ez oso modu arruntean. “Film guztien kontrako ibilbidea egin dut”, aitortzen du: lehenengo, dokumentalerako egokia zen auzoa eta familia aurkitu, gero urte eta erdi elkar bizitzen igaro. Metraje guztia egina zegoenean gidoia idazten eseri zen, eta zuzenean muntaketa mahaira pasatu zen edizioa bukatzera-

“Ez dut salaketa bat egin nahi, ez da nire asmoa”, azaltzen du. “Nere interesa psikologikoa da; nire ustez, salaketa filmeek ez dute bere helburua betetzen; momentuan bertan akaso, baina zinetik aterata ahaztu egiten dira.

Nik iraupen gehiago nahi dut, pena eman gabe baino ikusleak bere buruari galderak egiteko erronkarekin ”. Toto “ez da deprimitzeko istorio beltz bat, azpimarratzen du, alde iluna erakusten du baina argitasunera doa.

”Kamara protagonisten eskuetan Anai arreben ikuspuntutik egitea bururatu zitzaion, ez bakarrik ume baten begiradatik baita kamara kokatzeko altueran ere. Filmazio zuzena egiteaz gain, beste elementu berri bat sartzendu Nanauk, kamera arrebaren eskuetan utzi. “Filmaketa ikastarotxo bat eman genien getton bizi ziren haurrei, jostailua baino zerbait gehiago bezala erabili zezaten kamera. Andreea, 14 urteko arrebak errodatzeko gaitasun berezia erakutsi zuen, eta jarraian bere buruaz hausnarketa egiteko hasi zen kamera erabiltzen”

Alexander Nanau Budapesten jaio zen baina bederatzi urterekin joan zen Alemaniara bizitzera. Hezkuntza bukatu eta zinemagintzan murgilduta, jaioterrira hurbiltzeko era aurkitu du garatutako proiektu honetan eta oso pozik dago lortutako emaitzarekin: “Filme batean %80a aktore taldea bada, hemen porrot egiteko arrisku izugarria genuen benetako protagonistak aukeratzerakoan, baina, zorionez, zorte izugarria izan dugu Toto eta bere arrebekin”. P.Y.