Norak 30 urte ditu, aitona argentinar Nicolasekin bizi da eta bere lagun Meriren seme-alabak zaindu ohi ditu. Herriko aldizkarian horoskopoa idazten du, baina bidaia-idazle izateko ametsa du. Aitona hil eta Dyane 6 zahar bat utziko dio hark oinordetzan. Oso gaizki gidatzen du, baina helmugarik gabeko road trip bat egitera abiatuko da Nora Euskal Herriko kostaldetik, aitonaren errautsak amonaren ondora eramateko. Ibilbideak berehala erakutsiko dio ez dela bidaiari petoa, eta zeukan ametsak berez ez duela zerikusirik berarekin, baizik eta aitzakia hutsa zela libre izateko, hazteko, zauriak ixteko eta, lehen aldiz, bere buruari zoriontsu izateko aukera emateko.

Goizero, Bryggjaneko otarrain-zoparako osagai ugariak prestatzen ditu Krillik. Islandiako herririk hutsaleneko kafetegi txiki-txikia da Bryggjan. Emazteak, sukaldean laguntzen badio ere, Reykjavikera itzuli nahi du samintasunez oroitzen delako hiriarekin. Alli, Krilliren anaia, arrantzale zaharrekin, Islandiako azken boxeolariarekin eta On Kixote gazteleratik islandierara itzuli zuen pertsonarekin eseri ohi da lokalean. Egunero topatzen dute irtenbide berri bat munduko arazo guztietarako. Hilean behin jendea Bryggjanen elkartzen da Grindavíkeko hildakoak oroitarazteko eta haien izenak esateko. Lau musikari erok jazza jotzen dute. Galdutako turista batzuk arrantza-portura iritsi eta kafetegiko giroak harrapatuko ditu. Benetako jendea, pentsatuko dute. Benetako leku bat. Mendiaren beste aldean Blue Lagoon dago, uhartearen erakarpen handia. Planeta osoko jendeak liluratuta ikusten ditu sumendiak, izotza eta Lurraren sorrera. Baina orain, mendiak, turistek eta laba-zelaiak gero eta gehiago bultzatzen dute herria itsasora.

Mari jainkosak Deabruaren esku utziko ditu bi semeak, biak aita hilkorrekoak, hark hez ditzan. Adin-nagusitasunera iristen direnean, batek, Mikelatsek, maisuarekin geratzea erabakiko du; besteak, Atarrabik, ihes egingo du. Baina Deabruak Atarrabiren itzala atxikitzea lortuko du.

Alfonso Etxegarai ETAko militante ohiak etxera itzultzeko bideari ekingo dio, hamarkadak eman ondoren Sao Tome eta Principe uharte-estatu afrikarrean erbesteratuta, Frantzia eta Espainiak deportatu egin baitzuten 1986an. Kristiane Etxaluze adiskide nekaezinarekin egingo du bidaia.

Ibai bat izango balitz bezala, Enrique Villarealen dimentsio eta isurialde edo alderdi guztiak aztertzen dituen dokumental biografikoa. Giza erretratu horretan, memoria indibidualak eta kolektiboak bat egiten dute, eta gaztelaniazko Rock & Rollaren munduko musikari garrantzitsuenetako baten ibilbide historikoan eta bizi-ibilbidean sakontzen da. Istorio emozional honetan, artista berezi honek hartu dituen aurpegi eta bide guztiak ikusi ahalko ditugu. Beste aldean dagoena ikusteko oker ibili ohi den izaki baten istorioa. Hau da Enrique Villareal "El Drogas"en istorioa.

1994ko uztailean, Pablo Ibar atxilotu eta hiru homizidio leporatu zizkioten Miamin. Komunitate osoaren zimenduak nahasi zituen krimena izan zen, etxeko segurtasun-kamera batek grabatu baitzuen osorik. Hasiera-hasieratik errugabea zela aldarrikatu zuen Pablok, baina heriotza-zigorra ezarri zioten eta ia 20 urte eman zituen heriotz-korridorean... Floridako Auzitegi Gorenak epaiketa errepikatu behar zela agindu zuen arte, Ibarren aurkako frogak falta zirelako. Halere, Fiskaltzak berriz kondenatu zuen Ibar heriotza-zigorrera, familiak milioi bat dolarretik gorako kostua izango zuen epaiketa bat ordaintzeko funtsak bilatzen zituen bitartean. Ibarren azken aukera izango da.

Javier eta Romerales etxegabe beteranoek Madrilgo Operaren Plaza turistikoa inguratzen duten erlaitzetako baten azpian egiten dute lo. Bi horiekin batera, bidaia luze bati hasiera ematen dio filmak hiriburuko kale jendetsuetan zehar, non erotu gabe bizirik irauteko gaitasun handiak behar diren. Bi pertsonaia horien adiskidetasunak eta bizitza sinestezinak bizitzari, heriotzari eta duintasunari kantu egiten diote film honetan.

Filmaketa-talde batek bilaketa luze bati ekingo dio, bi nortasun nazional kontrajarriren arteko arrailak aurkitu nahian. Ezezkoekin eta isiltasunarekin erantzungo diete behin eta berriz, eta Euskal Herritik Mantxaraino egingo duten bidea markatuko du horrek. Mantxan eraiki da, hain zuzen, segurtasun maximoko lehen espetxea Espainian. Erantzunik gabeko bidaia bat, galdera bakar batekin: nola irudikatu dezakegu historia irudiak ukatu egiten zaizkigunean?

1985ean Mikel Zabalza nafar gaztea desagertu zeneko kontakizuna, Guardia Zibilak ETAko militante batekin nahasi eta atxilotu zutenekoa. Zabalza desagertuta egon zen 20 egun horietan, bertsio ofizialak eragindako mesfidantzak bultzatuta jokatu zuen euskal gizarteak, eta gizon gaztearen gorpua azkenean Bidasoa ibaian flotatzen agertu zenean, protesta ugari egin eta eztanda sozial handiak egon ziren. Zabalza torturatuta hil zela uste zuen jendeak oro har, baina inoiz ez zuten inor ez epaitu ez zigortu. 2020ko azaroan 35 urte bete dira Zabalza hil zenetik, eta bere familiak egia jakin nahian jarraitzen du.

Jorge gerrilla-zinemako zuzendaria da, eta bere azken lana –asmo handikoa– amaitzear dago; zinema-abangoardiaren panoraman ospetsu bihurtzea espero du lan horrekin. Dirulaguntza gertagaitz baten ondorioz, bizitza hankaz gora jarriko dion proiektu zahar bat berragertuko zaio: azkenik, film bat diruarekin egitea. Hots, film komertzial bat.

Konfinamendu-garaian, Telmo Esnalek ahaztutako proiektu bat berreskuratu du: UR, Pablo Azkueren ipuin bat, kontzientzian eta itsasoan sakontzen duena. Urtzen zinema-entsegu berezia bat da, elkarrizketak, irudiak eta musika birziklatuz eta berrerabiliz, existentziari buruz hausnartzen duen collage bitxi bat.

Biziminak zinema dokumentala dantzarekin hibridatzen du. Pieza independente batzuen bidez, kontakizun bat osatzen da, eta bertan topatzen dute elkar gaur egun hainbeste kostatzen zaizkigun emozioek: distantzia, besteen falta sumatzea, grina, komunitate-sentimendua, ezintasuna, isolamendua, nahasmena, itxaropena. Koreografiak hobeki sentiarazteko eta lagun egiteko balio duen kontakizun bat taxutzen du.

Amaiaren bizitza irauli egingo da bere herriko –Uriolako– emakumeen elkarteak alarde tradizionalean desfilatu nahi duenean. Gai horretan sartzeak agian komunitatearen eta familiaren kontra jar dezake haur-hezkuntzako irakaslea. Erabaki bat hartzea dilema handia izango da Amaiarentzat. Borroka horrek ama Edurnerekin berriz elkartzera bultzatuko du Amaia; gaixorik dago Edurne, eta Amaiarengandik urrunduta zegoen dibortziatu eta aita hil zenez geroztik, duela 25 urte. Amaiak ez du inoiz ama barkatu alarde mistoaren aldeko inplikazioari garrantzi haniagoa eman izana familiaren interesei baino. Eta berak ez du inolaz ere gauza bera egingo, hain zuzen ere Aitor –bere senarra– burgumaisu eta Jone –bere alaba– kantinera izendatu dituzten urtean. Minitelesail honen lau kapituluetako biren aurkezpena.

Euskal Herria, 1609. Eskualdeko gizonak itsasora joan dira. Ana basoko festa batean dago, herrixkako beste neska batzuekin. Rostegui epaileak, erregeak aginduta, eskualdea purifikatu behar du, eta neskak atxilotu eta sorginkeria leporatzen die. Edozer gauza egingo du akelarreari buruz dakiten guztia aitor dezaten. Zeremonia magiko horretan, ustez, deabruak bere zerbitzariak prestatu eta estaltzen ditu. 2017ko Europa-Latinoamerika VI. Koprodukzio Foroaren ArteKino International Prize saria. 

Euskadi, 2009. Lide segurtasun-zaintzailea da; abiadura handiko trenaren obretan egiten du lan, kaleetan protesta sozialak eragiten dituen proiektu batean, hain zuzen. Lan egin eta gaua festan igaro ondoren etxera itzultzen denean, bi lagunentzako gosaria prestatzen du, baina bere alaba nerabea, Ane, ez dago etxean. Hurrengo egunean, Ane oraindik ez da agertu. Lide lasai dago, ziurrenik, aurreko egunean izandako eztabaida gogorraren ondorioz desagertuko zelako. Aneren gauzen artean bilatzen, konturatuko da ez duela benetan bere alaba ezagutzen. Opera prima.

Garizmendi baserrian giza hezur batzuk agertu dira. Etxekoek, Fermin eta Karmen senar-emazteek, Nestor semeari deituko diote eta horrek, berriz, Ertzaintzari. Baina eratzainak iristean, ez da hezurrik egongo. Segidan, hil-kanpaiak joka hasiko dira auzoko baselizan. Adur txarreko seinale horrek, gertaera latzak ekarri ez ezik, familiaren eta ingurukoen garai bateko zauriak irekiko ditu. Zuzendariaren bigarren film luzea.

Genero literario baten izenburua hartuta, fikzioaren eta izatearen zehaztugabetasuna aztertzen du filmak. Film noir generoko elementuak espresiorik gabeko keinuak besterik ez dira Kaliforniako eguzkiaren argi distiratsuaren azpian. Zeelanda Berrian egindako landa-grabazioak entzuten dira, emakumeek euren artean amatasunari, abortuari, hausturei eta antsietateari buruz hitz egiten duten bitartean. Kale batean, eskubide zibilen aldeko desfile bat poliki-poliki mugitzen ari da. Gorpuak nekatuta, zaurituta edo geldirik agertzen dira, eta Irma Thomasen eta Goldbergen abestiek denboraren igarotzea eta zalantzazko etorkizuna ekartzen dute gogora.

Ya no duermo familian egin den film bat da: Miguelek eta bere osaba Kechusek banpiroei buruzko film bat egin nahi dute. Elkarrekin zerbait sortzeko saiakera horretan, errealitatea eta fikzioa nahasten dira, eta, jolas horretan, haurraren eta helduaren artean ezartzen den harremana ikusiko dugu.

Ostalaritza ikastea erabaki zuenean, zera erantzun zion amak Juan Mariri: egin zezala etorkizun handiagoko karrera bat. Harrez gero joan diren hirurogehi urte hauetan, gastronomiak sekulako prestigioa hartu du gizartean. Juan Mari bilakaera horren parte garrantzitsua izan da. Eta Arzak, Donostiako Mirakruz gainean kokatutako familiarteko jatetxea, munduko jatetxerik onenetakoa da azken urte hauetan. Belaunaldi berri baten txanda da orain. Elena Arzakek, Juan Mariren alabak, hartu du aitaren testigua. Erretiratzeko momentua iritsi zaio Juan Mariri,  bere ibilbideari errepasoa emateko unea. 

1921eko urtarrilaren 2ko goizaldea. 260 pertsona daramatzan Santa Isabel ontzia Galiziako Sálvora uharteko kostalde malkartsu eta gogorraren aurrean hondoratuko da Buenos Aireserako bandan. Uhartean gizonik ez dagoenez, bertako hiru emakume gaztek –Maríak, Josefak eta Ziprianak– erreskatera joatea erabaki eta 48 pertsona salbatuko dituzte, baina ekintza heroiko hura oso garesti aterako zaie. Jazoera horien ondoren, Argentinako kazetari bat, León, Sálvorara joango da, urperaketaren berri ematera. Apurka-apurka konturatuko da gau hartan kasualitate gehiegi gertatu zirela uhartean, eta norbaitek urperaketa nahita eragin zuelako susmoa ere izango du. Ezer ez da berdina izango. Urperaketak uharteko bizitza betiko astindu eta aldatuko du. Benetako gertaeretan oinarritua.

2013ko apirila. Ameriketako Estatu Batuen enbargoa egon arren, Bob Wood Kubara itzuliko da, handik alde egin zuenetik ia 60 urte igaro direnean.

Dar-dar euskal elezahar bateko deabru bat da, atzamarrak jaten dituena. Eta honela dio: «Dar, dar, dar, zure atzamarra ekar. Eman ezean, etorriko naiz gauean eta zure arima eramango dut ordainean».

Rafael Ruiz Balerdi artista donostiarrak Homenaje a Tarzán (Tarzani omenaldia) animaziozko film laburra egin zuen 1969an, zeinak «jarraituko du» hitz enigmatikoak zeuzkan bukaeran. Haren segida da Ehiza. Balerdiren proposamen estetikoari jarraitzen dio, baina hura inspiratu zuten filmen begirada kolonialistatik urrun, oraingoan gure errealitatearen gordintasuna islatzen da: jazarpena, indarkeria eta suntsiketa.

Gertakari kosmiko esplikaezin baten ostean, etorkizunari buruzko irudipen labur bat izan duten pertsonei buruzko istorioen bilduma.

Zuzendarietako baten esperientzia pertsonalean oinarritutako film hau, kamera ezkutuko Taxicab Confessions telebista-saio ospetsuari eta New York hiriari egindako omenaldi ironiko bat da.

- Maite zenuen, ezta?

- Bai. Uste dut orain dela gutxi utzi diodala maitatzeari. 

(Interferentziak. Isiluneak. Arrakalak. Bi emakume solasean. Irrati-grafia bat).

Ya no duermo familian egin den film bat da: Miguelek eta bere osaba Kechusek banpiroei buruzko film bat egin nahi dute. Elkarrekin zerbait sortzeko saiakera horretan, errealitatea eta fikzioa nahasten dira, eta, jolas horretan, haurraren eta helduaren artean ezartzen den harremana ikusiko dugu.

"2007ko urriaren 4ko gauean, Polizia Nazionalaren kamioneta batzuek geldiarazi egin zuten gure autoa. Identifikatu ondoren, atxilotuta geundela jakinarazi ziguten. Terrorismo-delitua leporatu ziguten, 2002ko Alderdien Legeak ilegaltzat jotako alderdi batean jarduera politikoa gauzatzeagatik. Une horretan bertan hasi zen nire bizitza berria izango zen bide luze hura: kartzela. Guztira, 918 gau eman nituen espetxean. Ia hiru urtez erabat desagertu nintzen lehen nuen bizitzatik" (Arantza Santesteban). Ikusmira Berriaken hautatu zen proiektua 2018an.