Zortzi urteko Cocók ez ditu betetzen besteen itxaropenak, eta ez du ulertzen zergatik. Inguruko guztiek Aitor deitzen diote behin eta berriz, baina izen horrekin ez du bere burua ezagutzen. Bere ama Anek oporrak aprobetxatuko ditu bere hiru seme-alabekin familiaren etxera joateko; hor bizi dira bere ama Lita eta bere izeba Lourdes, erleen hazkuntzari hertsiki lotua. Uda horretan bizitza aldatuko zaie, eta oso desberdinak diren hiru belaunalditako emakume horiek euren zalantza eta beldurrei aurre egin beharko diete.

"XX. mendearen erdialdean, euskara literatura jasoa eta unibertsala sortzeko gai zela erakutsi zuen Jon Miranderek bere prosarekin. Denek aitortzen diote garrantzia. Alabaina, tabua izaten jarraitzen du. Mirande arrazista, pedofiloa, nazia, misoginoa eta ezmorala omen zen. Miranderi buruz hitz egiten den bakoitzean, polemika biziak sortzen dira. Ez dakigu zer egin idazlearekin. Miranderi buruzko film bat egin nahi dut, baina ez dakit nola. Agian, interesgarriena hari hitza ematea litzateke". (Josu Martinez)

2018ko udan Frantziak ezarri zituen Pirinio-Atlantikoko Bidasoako muga naturalaren pasagune batzuen kontrola eta itxierak, Europako gainontzeko herrialdeetara igarotzeko etorkinen sarrera eragozteko, 10 hildako eragin zituen urtebetean. Zazpi pertsona hil dira 2021eko apiriletik Irun eta Hendaia arteko Bidasoa ibaiko uretan itota, eta beste hiruk bizia galdu zuten 2021eko urrian, Ziburun tren batek harrapatuta. Dokumental honek, ibaiaren bi aldeetako hainbat ekintzaileri ahotsa eta aurpegia emateaz gain, Harrera Sarea eta Bidasoa elkarteetako ordezkariak, bizia galdu dutenak ere gogoan izango ditu; izena, adina, bidaia eta ametsak, hildako kopuru hotzen atzean dagoen istorioa eta pertsonak ezagutuz, modu honetan tragedia gizatiartuz.

Existitzen ez den herri batean, bost istorio erreal, 1914tik 1982ra gertatuak, ahozko lekukotzetan eta idazleen testuetan oinarrituak. Haietan barna, XX. mendean zehar Ipar Euskal Herriko herri ttipi batek bizitako aldaketa sozialak agerian. Hizkuntza baten erroizte eta hurrentzea. Eta bizirik irauteko borroka.

VIII. mendea. Kristautasuna hedatzen ari da Europan, eta sinesmen paganoak desagertzen. Frankoen erasoaldiaren ondoren, Karlomagnoren armada Pirinioak zeharkatzera doala, ibarjaunak laguntza eskatzen dio antzinako jainkosa bati. Odolezko itun baten bitartez, etsaia garaitzen du, trukean bizitza emanda, baina lehenago, Eneko semeari hitzemanarazten dio bere herria babestu eta gidatuko duela aro berrian. Urte batzuk geroago, misio batekin egingo dio aurre Enekok promesa hari: aitaren gorpua berreskuratzea.

1977ko uda. Beak 16 urte ditu eta herrialde osoko aldaketa-giroarekin bat egin du; emakume talde batekin lankidetzan aritzen da kausa feminista ikusarazteko eta emakumeei duintasunezko kondizioetan abortatzen laguntzeko. Odolean sentitzen duen errebeldia ustekabeko sentimendu batekin nahastu eta bizitza hankaz gora jarriko zaio: bera baino zahartxeagoa den familia oneko neska batez maiteminduko da. Ez du susmatzen neska enigmatiko horrek −Mirenek− sekretu bat duela gordeta, eta sekretu horrek bultzatuta, helduen mundu mingarrian sartu beharko duela Beak.

Txominek −langabezian dagoen euskal arkeologo batek− Marten peritatze-lan bat egiteko enkargua jaso du. Bere anaia Genek gidatzen duela, Eibartik abiatuko dira Espainiako iparraldean zeharreko abentura batean. Generen osasun hauskorra eta lanbro toxiko misteriotsu bat direla-eta, bidetik aldendu eta euren arreba Milarengana joko dute. Hirurak elkartzean, aspaldiko gaitzespenak piztuko dira familian. Generen osasunak okerrera egingo du. Mamuen eta Jesu Kristoren laguntzaz, bi anaiek misioa amaitzea erabakiko dute.

Bizitza errealeko esperientzietan oinarrituta, Iratxe Fresnedak bidaia pertsonal batean murgilduko gaitu. Iraganak eta orainak bat egingo dute ikus-entzunezko esperientzia hunkigarri eta sentsorial batean.

Isaíasek bizitza neketsua du, seme-alabak zaindu behar baititu parkean, bere arkitektura-estudioan lan egiteaz gain. Nico lankidearekin kexatzen da horretaz. Edonon dagoela ere, Isaíasi iruditzen zaio ez dagoela behar lukeen lekuan. Eta bere emazte Ainhoarekin dagoenean, antzeman egiten zaie haurrak zein nekagarriak diren hain txikiak direnean. Parkean, Soniarekin −beste haur baten amarekin− adiskidetuko da. Seme-alabak haztea eta helduen bizitzari ekitea hain erraza ez dela −eta ez dela sekula erraza izan− erakutsiko dio hark.

Azkenean, emakumeen ahotsa entzuten hasi da zineman. Atzoko eta gaurko emakumezko euskal zinemagileak protagonista dituen eta gaiaren ikuspegi unibertsala erakusten duen dokumental honekin ospatu dugu. Emakumezko hiru urpekarik gidatu egingo gaituzte beren filmen gaietatik, euren begiradatik, ametsetatik, aurrera ateratzeko ahaleginengatik eta, batez ere, zinemari eta gizarteari egindako ekarpenetik. Aitzindariak ezagutu eta zinema-jaialdietan arrakasta izaten ari diren zinemagile beterano eta gazteen lanekin harrituko gara.

Itxasok 17 urte ditu eta Mexikon bizi da. Alabaina, ama hiltzean, Euskal kostaldeko herri batera joan beharko du Mikel aitarekin bizitzera. Mikel surf-txapelduna izan zen bere garaian eta eskola txiki bat zuzentzen du gaur egun. Itxasorentzat, ordea, gizon ezezaguna da Mikel, eta oso desberdinak izanik ere, elkar ulertu beste erremediorik ez dute izango.

1905ean Bengalan idatzitako zientzia-fikziozko ipuin feminista batek inspiratuta, Inések iniziazio-bidaia bati ekingo dio Indian barrena, Ladyland emakumeen lurralde utopikoaren bila.

Illa de Arousa, 1971. María itsaskitan bizimodua ateratzen duen emakumea da. Beste emakume batzuei bere erditzeetan arreta eta ardura bereziz laguntzeagatik ere ezaguna da uhartean. Ustekabeko gertaera baten ondoren, ihes egin behar izan du eta bere biziraupenaren alde borrokaraziko duen zeharkaldi arriskutsu bat hasiko du. Bere askatasunaren bila, Maríak Galizia eta Portugal arteko kontrabandoko bideetako batetik muga zeharkatzea erabakitzen du.

Espainiako aktore ospetsu bat, Julio Arenas, desagertu egingo da pelikula bat filmatzen ari dela. Haren gorpua inoiz aurkituko ez duten arren, poliziak ondorioztatuko du itsasertzean istripu bat izan duela. Hortik urte askotara, misterio hori egungo garaira itzuliko da, aktorearen irudia gogora ekartzeko jomuga duen telebista-saio baten ondorioz, eta haren parte-hartzea izan zuen azken eszenen −Miguel Garay zuzendariaren lagun minak filmatutakoen− irudiak eskainiko dira bertan.

1978an, metal-arloko hitzarmen berri baterako negoziazioetan, militante libertario multzo batek, fabrikako lankideen aurrean bere jarrera erradikala defendatzen duen bitartean, etsipen handia sentituko du langile mugimenduaren atomizazioa ikustean.

Mamántula denek desio duten mutila da, baina baita isilpean gizakiz trabestitutako armiarma erraldoi bat ere, paradisu urrun batean izandako topaketa labur batean sortua. Sauna brutalisten, metroko korridore amaigabeen eta gabardinaz eta kapelaz jantzitako detektibeen orainaldi alternatibo batean, Mamántularen maitaleak haren odol- eta semen-lizunkeria aseezinaren biktima bihurtzen dira; hala, hariak sortzen ditu apurka-apurka Mamántulak bere dimentsiora itzultzeko ehuntzen ari den izar-amaraunean.

Telebistarako film moduan jaio bazen ere, jada 10 denboraldi beteko ditu aurten Go!azen telesailak. Euskal Herrian ekoiztu den lehen telesail musikalak, Basakabi kanpalekuko udara berri bat erakusten du denboraldi bakoitzean, egungo eta betiko euskal abesti ezagunen bertsioak eskainiz. Aurtengoa ere, umorez eta abenturaz beteriko denboraldia izango da. Hamargarren denboraldiko lehen atalaren aurkezpena.

9 urteko bi neska txinatarren istorioa, paraleloan kontatua. Madrilgo ikastetxe batean hasten dira biak ikasten: berdinak dirudite, baina oso desberdinak dira: Lucía etorkinen alaba da. Espainiar sentitzen da, integratu nahi du, baina gurasoek ez dute gaztelaniaz hitz egiten eta egun osoan lanean ematen dute. Ez dute ezta neskatoaren urtebetetzea Burger Kingean ospatu nahi. Xiang, berriz, adoptatua da. Espainian jaiotako gurasoekin dagoen bakoitzean, deigarria da neskatoa. Ez da txinatar sentitzen, baina ez dute onartzen eskolan.

Diego, hirigile venezuelarra, eta Elena, Bartzelonako dantzari garaikidea, Estatu Batuetara joango dira bizitza berri bati ekiteko, bisa onartuak izanik. Alabaina, Newarkeko aireportuko immigrazio-alorrean sartzean, bigarren mailako ikuskapenerako gelara eramango dituzte. Bertan, mugako bi agentek ikuskapen-prozesu bat eta psikologikoki nekagarria den galdeketa bat egingo diete, bikoteak ezkutatzen duen zerbait ote duen jakin nahian.