Ángeles Blanco abokatua da garun-paralisia duten pertsonei laguntzen diharduen elkarte batean. Egun batean mezu bat jasotzen du telefonoan: SOS bat. Besterik ez. Ángelesek berehala erantzuten du. Datu gehiago eskatuko ditu, baina ez du erantzunik jasoko. Zenbait egun seinalerik eman gabe igaro ondoren, beste mezu bat jasoko du: SOS bat negar-emoji batekin. Ángelesek badaki norbaitek bere premia duela telefonoaren beste aldean, eta lagundu nahi badio, pertsona horrekin harremanetan jartzeko modua topatu beharko du.

Fermínen ibilbidea gainbeheran dago, eta dardarka hasi zaio eskua, gainera, margolari beteranoari. Lur jotzear, Javier de Juan adiskidearekin bizitzera joan behar du, garaje zahar batean dagoen estudio batera; gainera, bere seme Pablo margolaria ere hara iritsiko da, Indiarako bidaia luze batetik bueltan, aitarekin bizitzeko asmoz. Artearen eta bizitzaren inguruan dituzten begirada kontrajarriak direla-eta, berehala hasiko dira aita-semeak elkarri aurre egiten. Pepak –Pabloren ama eta Fermínen bikote ohiak– proposamen bat egingo die: arazo ekonomikoetatik libre utziko dituen Jeronimo Boschen Atseginen baratzea lanaren bertsioa egiteko lehiaketa batera aurkeztea.

The Designer Is Deadek Miguel Adroverri jarraitzen dio, kultura-aniztasunari, jasangarritasunari eta politikari buruzko adierazpen ausartekin moda eraldatu zuen New Yorken kokatutako diseinatzaile iraultzaileari. Bere garaian modaren etorkizuntzat jo zen, baina komunikabideen arretagunetik desagertu eta Mallorcan inspirazio berria bilatu zuen. Dokumentalak Adroverren gorakada, erorketa eta sormen-berpizkundea errepasatzen ditu argitaratu gabeko artxibo-materialaren, inoiz ikusi gabeko desfileen eta Jennifer Hoffman eta beste hainbat kolaboratzailerekin eta Robin Givhan kritikariarekin –Pulitzer sariaren irabazlearekin– egindako elkarrizketen medioz.

Octavio eta Adela ondoko bi herritan jaio ziren II. Errepublika aldarrikatu zen egunsenti berean. Horrela, lehenengo egun hartatik, protagonisten bizitzak "8" forman lotuta igaroko dira, jakin gabe, euren bizitzako 90 urteko 8 une erabakigarritan. Bitartean, sakonean, bizitzea tokatu zaien Espainiako historiak aurrera egiten du. Bien patuak –bananduak baina elkartuak, aurrez aurre– elkarrengana erakartzen hasiko dira apurka-apurka, azkenean biziko duten maitasun-istorioa berantiar baina merezitakoan erabat elkartu arte.

Bere hitz propioekin, mundua ikusteko bere modua kontatu zigun Almudena Grandesek luzaroan, bizitza eta idazketa ulertzeko zuen modua. Baina Almudena jada ez dago gurekin. Film honen nahia Grandesen oroimena bizirik mantentzea da. Egilearen bizitza eta obra ospatzea, bere heriotzak utzitako hutsune mingarria ahaztu gabe. Luis García Montero –idazlearen senarra– hutsune horretan murgiltzen da eta, hala, gutxik bezala gure bizitza kontatzen jakin zuen idazle baten erretratu intimoa osatzen du.

Bi lagun-bikote –Ale eta Santi batetik, Natalia eta Mario bestetik– Kariben ari dira ospatzen elkarrekin hogei urte daramatela. Egunean jarri, edan, berriz konektatzen dute elkarrekin... Ronak animatuta, Alek erabakiko du aitortzea laurek elkar ezagutu zuten gauean tranpak egin zituela Santirekin joateko, hasiera batean Nataliaren atzetik baitzihoan Santi. Albistea ez dute espero bezala hartuko besteek. Hurrengo goizean, Ale aje galantaz esnatuko da, bere ekintzaren ondorioei zenbateraino aurre egin beharko dien arrastorik izan gabe.

Violeta zuzendari gaztea da, noiz edo noiz lagun talde batekin film porno, safiko eta gozagarri bat egin zuena; oraingoan, porno mainstreama zuzentzeko kontratatu dute. Generoen –nola zinematografikoen hala sexuatuen– sistemei buruz dituen ideiek ez diote uzten filmazioa aurrera eramaten. Buenos Aires australetik São Paulo berora abiatuko da bere lagun aktoreekin, eta kontakizunaren forma berriak aurkituko ditu ibilbidean. Ezerk ez du asebeteko harik eta ozeano atlantikoan igerian uharte bat aurkitu arte.

"Nour Herriko Sultan Agurgarria kamera ilunaren eta zinematografoaren misterioak irakatsiko dion norbaiten bila dabil". 1901, Gabriel Veyrek –Lumière anaien operadore ospetsuak– partie de campagne batean, iragarki hau irakurri du egunkari batean, eta bi aste geroago Nour Herrian lehorreratu da Sultan Beneragarriari zinematografoaren teknika irakasteko. Zientzia eta magia, maitasuna, umorea eta fantasmak.

En silenciok ez du elkarrizketa, foku edo epika artifizialik. Eurokopatik kanpo utzi duen lesio baten ondoren, Isco Alarcón iskanbilatik urrun entrenatzen da. Sara Sálamok erabateko intimitatetik filmatzen du, esan gabeko hitzak entzuten dituen bitartean kamerak. Zauritutako gorputzaren erritmoak narrazioarena ere markatzen du: motela lehenik, setatia gero. Autore-zinemako proposamena, kirolaren emozioa giza erretratuaren intimitatearekin gurutzatzen duena.

Diegok Lanzarotera joatea erabakiko du bere emazte Albarekin, enegarren aldiz euren harremana salbatu nahian. Harreman toxikoa eta sexualitaterik gabea dute, etengabe liskartzen dira, joan-etorriak dituzte (pertsonak egonik tartean), eta ez zaie axola elkar mintzea. Albak itxita mantentzen du bere koraza, konturatu gabe bere jarrera dela bere harremana hondoratzearen kausa.

Brunoren (18) bizitza gero eta mugatuagoa da bere amona Natiren (86) mendekotasuna dela-eta. Gazteak zailtasunak izango ditu oreka bilatzeko amonaren zaintza gero eta biziagoen, lanaren eta lagunekin denbora igarotzearen artean. Zaharren egoitza baten deia jasoko du Brunok amonari plaza publiko bat eskainiz, eta mutikoa dendua mantentzen saiatuko da sekula ezagutu duen familia bakarra ez galtzeko.

Valentziako herri batean, gerraostean, Ana aurrera ateratzen saiatzen da familiarekin; gerra zibilak sakonki zauritu ditu denak, bereziki emakumearen koinatu Antonio. Ana zauri hori sendatzen saiatuko da, jakien, sekretuen eta isiltasunaren bidez, baina Isabel –Antoniorekin ezkondu berri den emakumea– familiarenera iristean, Anaren arreta eta zainketek ezer gutxi balioko dute: sakrifizioagatiko ordaina ez da beti ailegatzen.

Urtearen amaieran bortxatua izan ondoren, Álexek bere anaia Adriánen babesa bilatuko du, baina Adriánek, amorruak jota, geroz eta bide ilunagoari jarraituko dio. Harremanak aldendu egingo ditu anai-arrebak, eta Álexek antzerkiaren bidez bideratuko du mina, Medea mendekatiaren rolean. 

Urteak eman ondoren ezker abertzaleko giroetan sartuta ETA talde terroristaren jarraitzailea izango balitz bezala, polizia-agente batek nahi zuena lortuko du: ETA berekin jarriko da harremanetan. Bere pisuan hainbat atentatu prestatzeko helburua duten bi etakide hartzea behar dute. Hortik aurrera, bere bizitzako misiorik gogorrena hasiko da: nagusiei informazioa emanez joatea, bi terroristarekin bizi bitartean, kontuan izanik zalantzarik gabe erailko dutela protagonista susmatuz gero.

Maríak bere herria utzi zuen duela hainbat urte; orain ordea, bere anaia Ángelekin lan egiten du familia-negozio batean, herriko errota industrialean. Kanporatua, metodikoki egiten du lan emakumeak bizirik irauteko, eta Ángelen lagunek pozik begiratzen diote Maríaren itzulerari, haren bizi-porrotarekin pozik. Ángelek Miquel kontratatuko du; Miquelek eta Maríak elkar miresten dute. Atzerritarraren presentziak beldurra sortzen du, Miquel kartzelan egon delako eta, gainera, zerbait mistikoa duelako, besteengan eragin izanik.

Delia eta Anabel ama-alabek oso modu desberdinean egin behar diote aurre Deliaren senar eta Anabelen aitaren heriotzari. Jaéngo olibondo-zelaien eta Bartzelonako kaleen artean, bi emakumeek euren etorkizunaren ziurgabetasunari aurre egin beharko diote, maitasunaren eta minaren, samurtasunaren eta gogortasunaren artean direnak eta ez direnak eginez.

Eva 50 urte betetzear dago, hogei urte baino gehiago daramatza ezkonduta eta bi seme-alaba nerabe ditu. Erroman egindako negozio-bidaia batean, ohartuko da berriz maitemindu nahi duela "berandu" izan baino lehen. Bartzelonan berriro, Evak bizitza berri bat hasiko du, ezkongabea eta sedukzioaren eta erromantzearen jolasera irekia. Urtebetean zehar, sentimendu baten bila bere mundua hautsi duen emakume honi jarraituko diogu. Ezinezko ataza, baina agian halabeharrak erreskatatuko gaitu.

Benetako gertakarietan oinarrituta, Miss Carbón pasioari eta generoez ulertzen ez dituzten ametsei buruzko gainditze-istorio bat da. Carlitak emakumezko lehen meatzaria izatea lortu zuen emakumeek eskualdeko diru-iturri nagusira –ikatz-meategira– sartzea debekatuta zuten herri batean. Sineskeria baten arabera, emakumeak eraispen-arriskua zekarten eurekin, eta meatzaritza-lana gizonei zegokion esklusiboki.

Sergio Utrechtera doa familiarekin futbol-partida batera. Bartzelonara itzultzeko hegaldia hartu aurretik, izu-atakeak jota, Holandan geratzea erabakiko du. Beretarrei azalpen logikorik eman ezinik, iraganarekiko kontaktuak moztuko ditu. Hortik aurrera, dirurik gabe, etxerik gabe eta hizkuntza hitz egin gabe iraun beharko du.

Amodio-istorio bat berritzen da Nosotrosen, amaieratik hasita. Ángela eta Antonio, beste asko bezala, maitemindu, ilusioz bizi, haurrak izan, amore ez emateko ahaleginak egin eta hainbat aldiz erori ziren. Maitasuna amaitzean, galderak sortzen dira: Non okertu zitzaigun dena? Nola amaitu dugu horrela? Harremanaren argi eta itzaletan zeharreko bidaia batean, Ángela eta Antonio denboraren iragatearen, desiraren interferentzien eta maitasunaren idealizazioaren aurka borrokatzen dira.

Marina (18), txiki-txikitatik adoptatua, Vigora doa lehenengoz bere aita biologikoaren familiarekin elkartzeko. Bere etorrerak lurperatuta zegoen iragan bat ekarriko du bueltan. Amaren egunerokoak gidatua eta lehengusu berriarekin lotura berezia ezarri ondoren, Marinak familiako zauriak ezagutuko ditu eta, azkenean, apenas gogoratzen dituen gurasoen oroimen zatikatua berpiztu ahalko du.

1936ko urria. Frankismoak kontzentrazio-esparruak ireki zituen lurralde osoan. Komentuak, fabrikak, eskolak, zezen-plazak, monasterioak etab. usatu zituzten. San Simón nabarmengarria da bere uhartetasunagatik. Erregimenak heriotza-leku bihurtu zuen antzinako lazaretoa, eta presoek edertasun ikaragarriz inguratuta jasan zuten han errepresioa. Zazpi urte geroago, Lamasi gogora datorkio Galiziako kostaldeko uharte txiki horretan berak bezalaxe errepresioa jasan zuten gizon eta emakumeen istorioa.

Bi aita-seme Marokon galdutako rave batera iritsi dira. Mar –baten alaba eta bestearen arreba– aurkitu nahi dute. Duela hilabete batzuk desagertu zen gaztea, egunsentirik gabeko jai horietako batean. Behin eta berriz banatzen dute Marren argazkia, musika elektronikoz eta ezagutzen ez duten askatasun batez inguratuta. Rave-zaleen talde bat ezagutu eta basamortuko azken festa batera haiekin joatea erabakiko dute, desagertutako neska aurkitzeko asmoz.

Ángela emakume gorrak haur bat izango du Héctor bikote entzulearekin. Alabatxoaren jaiotzak aldatu egingo du bikote-harremana, eta Ángelak haurraren hazkuntzari aurre egin beharko du, beretzat egin gabeko mundu batean.

Pérez de Castro familiak Caravaggioren lan galdu bat izan zuen hainbat urtez egongelan, 300 milioi euro baino gehiago balio zuela jakin gabe. Margolana enkante batean agertu zenean 1.500 euro hutsengatik, adituen, bildumagileen eta arte-merkatarien lasterketa frenetiko bat hasi zen beretzeko. Thriller dokumental honek antzinako artearen merkatuko sekretuak agerian uzten ditu, bai eta ustekabeko aurkikuntza batek sektore oso bat nola irauli dezakeen ere.

35 urteko Laurak bizitza monotonoa du: aita gaixoari laguntzen dio, denda batean lan egiten du, pisua partekatzen du eta bere erdi mutil-lagunarekin ematen du denbora. Lasaitasun arraro hori aldatu egingo da iraganeko lankide batek sektore teknologikoan aspaldiko proiektu bati berrekitea proposatzean. Onartu egingo du, arrakasta lortzen saiatu nahian. Galdutzat jotzen zuen bere parte bat berreskuratzeko bide horretan, ingurua kolokan jarriko duten hainbat erabaki hartu eta bere burua lehenesteagatik ordaindu beharreko prezioari aurre egingo dio.

Agustín Gómez Arcos antzerkigile gisa nabarmendu zen 50eko hamarkadan, baina bere obra moderno eta askeegia zenez, zentsura pairatu zuen eta erbesteratu egin behar izan zuen. Frantzian eleberrigile arrakastatsu bihurtu baina Espainian ezezagun handia izaten jarraitu zuen. Hainbat hamarkada ahaztuta egon ondoren, 2006an Cabaret Voltaire argitaletxea egilearen eleberriak itzuli eta argitaratzen hasi zen lehen aldiz Espainian. Gaur egun, irakurleen belaunaldi berri batek idazlea aldarrikatzen du.

Emaztearen desagerpenak erabat suntsituta utziko du Fernando, geografia-irakasle lasai bat. Noraezean, beste gizon baten nortasuna ordezkatu eta landetxe portugaldar bateko lorezain gisa hasiko da lanean; ustekabean, hango jabearen lagun egingo da eta berea ez den bizitza berri batean murgilduko.